Με τους επιστήμονες να κάνουν λόγο για ξηρασία ρεκόρ για τα τελευταία 900 χρόνια που ξεκίνησε το 1998 στην Ανατολική Μεσόγειο και συνεχίζεται ακόμη, το θέμα των κλιματικών μεταναστών είναι εκείνο που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Ευρώπη την προσεχή δεκαετία.
Ως εκ τούτου οι προσφυγικές ροές από τις εμπόλεμες περιοχές της Συρίας και του Ιράκ που εγκλωβίζονται πλέον στη χώρα μας, είναι μία πρόβα τζενεράλε για το τι θα επακολουθήσει…
Και ως συνήθως λόγω της επίκαιρης γεωγραφίας της η Ελλάδα αποτελεί ζώνη ανάσχεσης, όπως στο ιστορικό παρελθόν αποτελούσε προκεχωρημένο φυλάκιο στη Βυζαντινή περίοδο απέναντι στον αραβομουσουλμανικό αρχικά και στην συνέχεια στον Οθωμανικό επεκτατισμό στην Ευρώπη…
Όμως οι συνέπειες της παρατεταμένης ξηρασίας στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου προκαλούν δραματικές διαφοροποιήσεις και στην παραγωγική οικονομία της χώρας… Οι ήπιοι χειμώνες των τελευταίων ετών με εξαίρεση τον περσινό, ο οποίος όμως δεν πρόσθεσε υδάτινους πόρους στον υπόγειο υδροφορέα, μπορεί να είναι σύμμαχοι των φτωχών λαϊκών στρωμάτων από τη μιά, καθώς περιορίζουν στα χρόνια της κρίσης την κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση, από την άλλη όμως διαφοροποιούν δραματικά τις καλλιέργειες, ιδιαίτερα στον άνυδρο θεσσαλικό κάμπο, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη εξεύρεσης επιφανειακών υδάτων με μεταφορά από άλλες υδρολογικά πιο ενεργές περιοχές όπως η Δυτική Ελλάδα (μεταφορά νερού από τα περισσεύματα του Αχελώου).
Φέτος το φθινόπωρο παρατηρείται μία περίεργη ανομβρία στο θεσσαλικό κάμπο, η οποία μπορεί να βοήθησε τους βαμβακοπαραγωγούς στη συλλογή, ωστόσο δεν αποκατέστησε το υδάτινο ισοζύγιο. Οι μετεωρολόγοι μιλούν πλέον για έκτακτα φαινόμενα, τροπικές καταιγίδες που κάνουν την εμφάνισή τους μετά από παρατεταμένη ανομβρία, αλλά ενώ το ύψος της βροχής που πέφτει σε χιλιοστά φαίνεται στατιστικά να υποκαθιστά μία κλιματική ισορροπία, εντούτοις πέφτει με βίαιο τρόπο, δεν αποθηκεύεται στη γη και μετά ακολουθεί νέα ανομβρία, έως ότου υπάρξουν νέα έκτακτα φαινόμενα…
Είναι πλέον ορατό στον καθένα πως στη Θεσσαλική πεδιάδα τα φαινόμενα της ερημοποίησης είναι αυτοτροφοδοτούμενα.. Οι επιστήμονες επισημαίνουν πως αν το πρόγραμμα της μείωσης της νιτρορύπανσης στη θεσσαλική πεδιάδα την προηγούμενη δεκαετία δεν απέδωσε, αυτό δεν οφείλεται στο ότι οι γεωργοί δεν μείωσαν τη λίπανση.. Αυτό θα το έπρατταν ούτως ή άλλως λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν και αυτοί στα χρόνια της κρίσης. Οφείλεται κυρίως στο ότι ταπεινώθηκε επιπλέον ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας, λόγω της υπεράντλησης για άρδευση, αφού είναι ορατή η έλλειψη επιφανειακών συλλογικών δικτύων… Και η συγκέντρωση νιτρικών, είναι ένα κλάσμα που έχει στον αριθμητή νιτρικές ουσίες και στον παρονομαστή όγκο υπόγειων υδάτων.. Όσο ο παρανομαστής μικραίνει, τόσο μεγαλώνει το κλάσμα…
Βίαιες λοιπόν και αραιές οι βροχοπτώσεις το φθινόπωρο που δεν προλαβαίνει να τις αφομοιώσει η αγροτική γη…
Παραγωγοί στη Θεσσαλία προβληματίζονται τις τελευταίες εβδομάδες στο όργωμα για τα χειμερινά σιτηρά , γιατί το έδαφος είναι αρκετά σκληρό και δεν μπαίνει το αλέτρι στη γη!
Τα λάθη της στάγδην άρδευσης
Η στάγδην άρδευση που ήλθε ως πανάκεια για την εξοικονόμηση νερού στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από εκείνα που κλήθηκε να επιλύσει στη μεγαλύτερη πεδιάδα της χώρας, στον Θεσσαλικό κάμπο. Παρά την κατά 30%-35% εξοικονόμηση νερού, η ανεξέλεγκτη επέκτασή της στις ξηρικές εκτάσεις που έγιναν «με το ζόρι» αρδευόμενες είχε ως συνέπεια ακόμη μεγαλύτερη σπατάλη στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Η αλόγιστη χρήση της σταγόνας και οι λανθασμένες τεχνικές στην εφαρμογή της με τη χαμηλή πίεση της μιας ατμόσφαιρας αντί των 3-3,5 στην κεφαλή που αυξάνει την παροχή νερού (είναι σαν να ποτίζει κανείς με κατάκλιση) έχουν ως αποτέλεσμα να εξαντλούνται με ραγδαίους ρυθμούς πομόνες και να σχίζεται η γη των Θεσσαλών.
Τα ρήγματα και η υφαλμύρωση είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο, ενώ το εφετινό φθινόπωρο , που χαρακτηρίζεται ως το πλέον ήπιο των τελευταίων δεκαετιών, έχει φέρει σε απόγνωση τον αγροτικό κόσμο της Θεσσαλίας. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί η απουσία μεγάλων έργων συγκέντρωσης επιφανειακών υδάτων για να αντιληφθεί ότι η κατάσταση είναι πλέον μη αναστρέψιμη. Η τεχνική της στάγδην άρδευσης που μετέτρεψε τις ερήμους του Ισραήλ σε εύφορες πεδιάδες είχε αντίστροφα αποτελέσματα στη χώρα όπου οι κοινωνίες οργανώνονται με τρόπο άναρχο και απουσιάζουν ο προγραμματισμός, ο χωροταξικός σχεδιασμός, η πολιτική γης και το κτηματολόγιο. Η πιο εύφορη πεδιάδα της χώρας αργά αλλά σταθερά μετατρέπεται σε έρημο…
Καμπανάκι κινδύνου από τους επιστήμονες
Ο καθηγητής της Γεωπονικής σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Νίκος Δαναλάτος, μιλά πλέον και για υπογονιμότητα, μη αναστρέψιμη, στη θεσσαλική πεδιάδα λόγω της εντατικοποίησης, των λανθασμένων γεωργικών πρακτικών (καύση σιτοκαλαμιών αντί βαθειάς άροσης, ή αντί αμειψισποράς εμμονή σε μονοκαλλιέργεια…)
Και επιμένει ότι πλέον το υδατικό έλλειμμα στο θεσσαλικό κάμπο δεν μπορεί να καλυφτεί με μικρά και μεσαία φράγματα τα όποια άγνωστο πότε θα παραδοθούν…
Οι επιστήμονες έχουν πειστεί ότι το φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών είναι ένα χαοτικό μοντέλο αυτοτροφοδοτούμενο. Η έλλειψη επιφανειακών νερών στη Θεσσαλία μετά και την αποξήρανση της Κάρλας τη δεκαετία του ΄50, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι και αυτός ο Πηνειός έχει μετατραπεί σε ρυάκι ακόμη και τους χειμερινούς μήνες τα τελευταία χρόνια, έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχουν εξατμίσεις, άρα να επηρεάζεται δυσμενώς και το μικροκλίμα του Θεσσαλικού κάμπου από πλευράς βροχοπτώσεων.
Ασφαλή συμπεράσματα ωστόσο με επιστημονική τεκμηρίωση δεν μπορούν να βγουν, καθώς το φαινόμενο της ερημοποίησης της Θεσσαλίας βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες δεκαετίες με αργό αλλά σταθερό και βασανιστικό ρυθμό. Το βάθος των γεωτρήσεων έχει υπερβεί σε αρκετές περιοχές τα 400 μέτρα (όπως στον άξονα Νίκαιας – Φαρσάλων) και στις ίδιες περιοχές το μεγάλο πρόβλημα είναι το πόσιμο νερό, το οποίο είναι έμφορτο νιτρικών (μελέτες ΕΘΙΑΓΕ και ΤΕΕ ΚΔ Θεσσαλίας στα μέσα της δεκαετίας του ΄90).
Τα ρήγματα ζώνουν πλέον τη Λάρισα!
Οι γεωλόγοι έχουν διαπιστώσει ότι τα ρήγματα λόγω της υπεράντλησης του υδροφόρου ορίζοντα (στο Βελεστίνο στέρεψε η Υπέρεια Κρήνη που αναφέρεται από τους ομηρικούς χρόνους) έχουν επεκταθεί, και από τις παρακάρλιες κοινότητες (Σωτηρίτσα, Μελία, Στεφανοβίκειο) έχουν ζώσει πλέον το πολεοδομικό συγκρότημα της Λάρισας. Ένα μεγάλο εγκάρσιο ρήγμα έχει κάνει την εμφάνισή του τα τελευταία χρόνια στον αεροδιάδρομο της 110 Πτέρυγας ΜάχηςΤο φετινό φθινόπωρο στον θεσσαλικό κάμπο είναι διαφορετικό. Χάθηκαν οι οικολογικοί θώκοι για τα πουλιά, διαταράχθηκε η ισορροπία της φύσης, τα τρωκτικά εξαφανίζουν τις καλλιέργειες.
Η γη, στεγνή και δηλητηριασμένη από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, κορεσμένη από την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και τις ανεξέλεγκτες χωματερές, ξεχασμένη και χωρίς φροντίδα από το κράτος των Αθηνών, αφού στραγγίστηκε και στύφτηκε σαν λεμονόκουπα από τους ίδιους τους αγρότες, είναι ανήμπορη πλέον να σηκώσει και πάλι το βάρος της σιτάρκειας της χώρας, ενώ θα μπορούσε να μετραπεί σε γη της επαγγελίας και να καλύψει το έλλειμμα των 4 δις ευρώ ετησίως σε εισαγωγές κρέατος γάλακτος και ζωοτροφών…. Στην πιο κρίσιμη περίοδο μάλιστα, που το παγκόσμιο έλλειμμα διατροφής κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη ενεργοποίησης του σιτοβολώνα της χώρας, η Θεσσαλική πεδιάδα παραμένει ανήμπορη και άνυδρη, αφυδατωμένη και σε χειμέριο λήθαργο…
Η ιδεολογική εμμονή και οι αγκυλώσεις οδηγούν σε ένα οικολογικό, αλλά και οικονομικό έγκλημα τη Θεσσαλία και τη χώρα, αφού στην πεδιάδα της μπορεί να βασιστεί το όποιο σχέδιο για ανάκαμψη.. . Η μεταφορά νερού από την περίσσεια του ‘Ανω Ρου του Αχελώου έπρεπε να γίνει χθες.. Το φετινό σιωπηλό φθινόπωρο είναι ο οιωνός πως θα αργήσει να έρθει η άνοιξη ση Θεσσαλία και την Ελλάδα…
ΠΗΓΗ: THESSALIATV.GR
Απάντηση